İkinci Basıya Önsöz
Milletlerarası ticaretin günbegün artış gösterdiği günümüz dünyasında, ticarî sözleşmelerin kapsamı da oldukça genişlemiş ve çeşitlenmiştir. İletişim ve ulaşım teknolojisindeki gelişmeler tacirler arasındaki mesafe farkını kapatmış ve fakat yeni problemlerin doğumuna sebep olmuştur. Farklı ülkelerdeki tacirlerin bir araya gelmeden, iletişim teknolojisinin imkânlarından yararlanarak ticarî sözleşmeler, özellikle menkul satım sözleşmelerini yaptıkları görülmektedir. Teknolojik gelişmeler, sözleşenin müzakere sürecine olumlu etki etmesine rağmen, taraflar arasındaki dil problemini çözemediği gibi, tarafların yükümlülüklerini zamanında ve sözleşmeye uygun olarak ifa edip etmeyecekleri hususundaki endişeleri de bertaraf edememiştir. Çeşitli kurum veya kuruluşlar milletlerarası ticarete özgü riskleri en az seviyeye indirmek için çalışmalar yapmaktadırlar. Bu bağlamda, milletlerarası alanda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu şeklinde örgütlenmiş meslek teşekkülleri, üyelerinin yaşadıkları problemlere çözümler bulmak amacı çalışmalar yürütmekte, tek düze kurallar ya da tip sözleşmeler yayımlamaktadır. Ancak geliştirilen tedbirler belli oranda yeterli olsa da riskleri tamamen bertaraf edememektedir. Milletlerarası ticaretin kendine özgü yapısının bir diğer sonucu, doğacak uyuşmazlıkların çözümünün, ülke içi ticarî ilişkilere göre oldukça uzun zaman alması sonucunu doğurmaktadır. Bu yapı, taraflar arasında hazırlanacak sözleşmelerin ve uyuşmazlık çıkması hâlinde çözüm yollarının tespitinin önemini artırmaktadır.
Çalışmamızı, milletlerarası ticarî ilişkilerin yapısını da nazara alarak iki kısımda yapmayı uygun gördük. İlk kısımda, sözleşme müzakere sürecinden başlayarak, milletlerarası ticarî sözleşmelerde bulunması gerekli asgarî unsurları ele almaya çalıştık. Daha sonra milletlerarası ticarette başat rol oynayan menkul satımı ve teslim şekillerini incelemeye çalıştık. Bu bağlamda INCOTERMS 2020 yılında yapılan değişiklikler bağlamında teslim şekillerine ilişkin kuralları ele aldık. Sonrasında, milletlerarası ticarette yoğun olarak kullanıldığını gördüğümüz bir kısım sözleşmeleri inceledik. Daha sonra, milletlerarası ticarî ilişkilerde taraflarda var olan güvensizlik duygusunu bertaraf etmeye yardımcı olacak, teminat sözleşmelerini ve nihayet milletlerarası ticarette ödeme yöntemleri ile ilk kısmı tamamladık.
Çalışmanın ikinci kısmında, taraflar arasındaki ticarî ilişkiden doğacak uyuşmazlıkların çözüm yollarını ele almaya çalıştık. Bu bağlamda, öncelikle uyuşmazlıkların barışçı çözüm yollarını ele almaya çalıştık. Özellikle Türk hukukunda, konusu bir miktar paranın talep edilmesi olan ticarî davalarda dava şartı olarak kabul edilen arabuluculuk kurumunu, milletlerarası ticarî ilişkiler bakımından ele almaya çalıştık. Milletlerarası nitelikli arabuluculuk kararlarının, diğer ülkelerde etkin olup olmayacağı hususundaki tartışmalara son vermek amacı ile hazırlanan arabuluculuk kararlarının diğer ülkelerde uygulanmasını sağlama amacını taşıyan, kısaca Singapur Antlaşması olarak ifade edilen Antlaşmayı da ele almaya çalıştık. Uyuşmazlıkların barışçı çözüm yollarından sonra, davayı sona erdiren taraf işlemlerinin milletlerarası ticarî uyuşmazlıklarda uygulanması ve etkilerini ele aldık. Nihayet uyuşmazlıkların barışçıl çözüm yollarından sonuç alınamaması hâlinde müracaat edilen çekişmeli yargılama aşamasını ele almaya çalıştık. Bu bağlamda tahkim ve devlet yargılamasını ele aldık. Özellikle tahkim ve devlet yargılaması sonucunda verilen kararların, diğer ülkelerde hüküm ve sonuç doğurmalarını da bu bölümde inceledik.
Çalışmada, doktriner tartışmaları detaylı olarak ele almak yerine, Yargı kararları ışığında konuların ele alınmasının uygulayıcıya yararlı olacağını düşündük. Bu bağlamda, 700’ün üzerinde BAM ve Yargıtay kararına kitapta yer verdik. Bu vesile ile yargı kararlarının temininde yardımcı olan Yargıtay üyesi değerli dostlarım Seydi Kahveci ve Mehmet DURGUN’a biz kez daha teşekkür ediyorum.
Bu baskının hazırlanması sürecinde de özellikle yabancı kaynakların temininde ve hazırlanan metnin kontrol okumalarında yardımcı olan çalışma arkadaşlarım, Doç. Dr. Alper Çağrı YILMAZ, Dr. Lale AYHAN İZMİRLİ, Dr. Ömür KARAAĞAÇ ve Dr. Mutafa Alper ENER’e teşekkür ederim.
Diğer çalışmalarımda olduğu gibi, bu çalışmamda da dizgi ve baskı aşamasında her türlü yardımı yapan, Savaş Yayınevindeki çalışma arkadaşlarıma da teşekkür ederim.
Çalışmanın faydalı olması, beni mutlu edecektir.
|
Açıklama :
Milletlerarası Ticaret Hukuku
Prof. Dr. Vahit Doğan
İçindekiler
Birinci Kitap
Milletlerarası Sözleşmeler
Birinci Bölüm
Milletlerarası Ticaret Hukuku Kavramı ve Kaynakları
Milletlerarası Ticaret Hukuku Kavramı
Ticarî Sözleşmelerin Kuruluşu Ve Geçerliliği
Milletlerarası Ticarî İlişkilerde Müzakere
Sözleşme İçeriğinin Hazırlanması
İkinci Bölüm
Milletlerarası Ticarî Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk
Sözleşme Statüsünün Tespiti
Üçüncü Bölüm
Sözleşmeye Uygulanacak Hukukun Kapsamı
Sözleşmenin Kuruluşu Ve Geçerliliği
Sözleşme Statüsünün Uygulama Alanı Dışında Kalan Hâller
Dördüncü Bölüm
Milletlerarası Ticarette Menkul Satımı
Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmenin İhlâlinin Hüküm Ve Sonuçları
Menkul Satımına Uygulanacak Hukukun Tespiti
Beşinci Bölüm
Milletlerarası Ticarî Satımda Kullanılan Teslim Şekilleri Genel Olarak Teslim Şekilleri Altıncı Bölüm Tek Satıcılık Sözleşmesi Kavram Hukukî Nitelik Tek Satıcılık Sözleşmesinin Geçerliliği Tarafların Borçları Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırma Sözleşmenin Sona Ermesi Tek Satıcılık Sözleşmesine Uygulanacak Hukukun Tespiti Yedinci Bölüm Franchise Sözleşmeleri Kavram Franchise Çeşitleri Franchise Sözleşmelerinin Hukukî Niteliği Franchise Sözleşmelerinin Geçerliliği Tarafların Borçları Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırma Sözleşmenin Sona Ermesi Franchise Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Tespiti Sekizinci Bölüm Milletlerarası Ticarette Kullanılan Belgeler Ticarî Belgeler Taşıma Belgeleri Sigorta Belgeleri Sair Belgeler Dokuzuncu Bölüm Eşya Taşıma Sözleşmeleri Karayolu İle Eşya Taşımacılığı Demiryolu İle Eşya Taşımacılığı Havayolu İle Eşya Taşıma Denizyolu İle Eşya Taşıma Eşya Taşıma Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk Onuncu Bölüm Fikrî Mülkiyet Tarihi Gelişim Fikrî Mülkiyet Kavramı Ve Türleri Fikrî Mülkiyet İle İlgili Gelişmeler Patentten Doğan Hakkın Kapsamı Milletlerarası Unsurlu Fikri Hak Uyuşmazlıkları Onbirinci Bölüm Teminat Sözleşmeleri Teminat Mektupları Kefalet Sözleşmesi Aval Onikinci Bölüm Milletlerarası Ticarette Ödeme Kambiyo Senetleri İle Ödeme Finansman Amaçlı Ödeme-Karşılıklı Ticaret Peşin Ödeme Kabul Kredili Ödeme Mal Mukabili Ödeme (Açık Hesap) Vesaik Mukabili Ödeme Akreditif
Teminat Akreditifleri Banka Ödeme Yükümü (Bank Payment Oblıgatıon) İkinci Kitap Uyuşmazlıkların Çözümü Onüçüncü Bölüm Ticari Uyuşmazlıkların Dostane Çözüm Yolları Diplomatik Usul Müzakere Yöntemi Hakem Bilirkişilik - Teknik Bilirkişilik Yöntemi Ön Hakemlik Yöntemi Arabuluculuk Yöntemi Davayı Sona Erdiren Taraf İşlemleri Ondördüncü Bölüm Tahkim Ticarî Tahkim Türleri Tahkim Sözleşmesi Tahkim Talebi Hakem Heyetinin Oluşturulması Tahkim Yargılaması Karar Tahkim Yargılamasında Sulh Hakem Kararlarına Karşı Başvuru Yolları Hakem Kararlarının Tanınması Ve Tenfizi Onbeşinci Bölüm Milletlerarası Ticarî Uyuşmazlıkların Devlet Yargısında Çözümü Milletlerarası Yetki Yargılama Sürecinde Karşılaşılan Özel Durumlar Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması Ve Tenfizi
|
|
| |